Voorbereiding

Als accountant kan ik natuurlijk niet achterblijven met het verstrekken van enige vakgerelateerde zaken, zoals belastingen. Nee, ik ben geen fiscalist, en dus zullen jullie het moeten doen met een disclaimer: ik garandeer niets!!

De fiscaliteit kan toch nog aardig interessant zijn, heb ik gemerkt met het nagaan hoe we het beste alles kunnen doen. Natuurlijk zal onze situatie niet hetzelfde zijn als van iedereen, maar wellicht kan het als voorbeeld dienen.
In feite wordt hieronder alleen de Box 1 situatie weergegeven: wij hebben geen aanmerkelijk belang in een onderneming en dus geen Box 2 inkomen, en Box 3 laat ik even voor wat het is.

Jaar	Inkomen	Eigen woning
2000, oude belastingstelsel	Twee inkomens, heel jaar	Ja
2001, nieuwe belastingstelsel	Twee inkomens, heel jaar	Ja
2002, het jaar van vertrek	Twee halve inkomens	Ja, half jaar voor eigen gebruik, half jaar verhuurd
2003	Geen inkomen	Ja, heel jaar verhuurd
2004, het jaar van terugkomst	Twee halve inkomens (hopen we)	Ja, half jaar verhuurd, half jaar voor eigen gebruik

Ik begin even met het jaar 2002, het jaar van vertrek.
In dat jaar hebben we dus een half inkomen, dat zit in Box 1 en is dus progressief belast. In verband met het feit dat we slechts een half jaar inkomen hebben, zullen we in een lagere hoogste schijf komen dan in 2001.

Verder hebben we een huis, dat we een half jaar verhuren. Volgens de wet IB valt tijdelijke verhuur in Box 1, en permanente verhuur in Box 3. Weliswaar staat in de Elsevier belastinggids als voorbeeld genoemd tijdelijke verhuur bij een sabbatical leave, maar toen ik wat zat uit te proberen in het aangifteprogramma van de belastingdienst liep ik tegen het probleem aan dat het programma tijdelijke verhuur voor een heel jaar (dat zich dus voordoet in 2003) niet slikte. Het leek toch handig om vooraf even af te stemmen met de belastingdienst, dat was ook het advies van Ruud Vossebeld, fiscalist bij ons kantoor KPMG Breda. Begin april ben ik bij de belastingdienst geweest, en volgens de ambtenaar van de belastingdienst die ik sprak is tijdelijk een rekbaar begrip, maar valt onze situatie wel onder tijdelijke verhuur (we verlaten het land niet "metterwoon"). Joepie dus, in box 1, en dus de hypotheekrente aftrekbaar. Overigens heb ik dat nog niet op papier, dat zit in de pijplijn.
In Box 1 zit in ons geval dus ook het inkomen i.v.m. de eigen woning. Dit inkomen bestaat uit:

Per saldo zal ons inkomen uit eigen woning in 2002 negatief zijn (wij vragen geen belachelijke huur).

We vragen een voorlopige teruggave van de belastingdienst, en we kunnen dus al in 2002 gebruik maken van de liquiditeiten die daardoor ontstaan.

Nu wordt het leuk.
We hebben in 2003 natuurlijk geen salaris. Wel hebben we ons eigen huis, dat we hopelijk het hele jaar verhuren. Zoals hierboven is vermeld valt ons huis in box 1, en wel voor het volgende:

Per saldo is het inkomen uit eigen woning bij ons in 2003 negatief (want wij vragen nog steeds geen belachelijke huur).
We hebben dus een verlies in Box 1. Verliezen zijn 3 jaar terug en 8 jaar vooruit verrekenbaar, te beginnen bij 3 jaar terug. Dat betekent dus verrekenen met 2000. In 2000 was het oude belastingstelsel nog van toepassing, met hogere progressieve belastingpercentages dan in het nieuwe stelsel, en dat is dus gunstig! Zeker als je in 2000 in de hoogste, 60% schijf viel. Het is dus zaak om het inkomen uit eigen woning (dat negatief is) zodanig toe te wijzen aan een van ons twee (want dan mag in het nieuwe belastingstelsel) dat de verliesverrekening het meest gunstig is (dus het negatieve inkomen in Box 1 in 2003 voor een belangrijk deel toewijzen aan degene die in 2000 het hoogste inkomen genoot, verder een beetje uitproberen). Hiermee moet je dus bij de aangifte van 2003 goed rekening houden, want je mag bij verliesverrekening niet opnieuw bepalen aan wie bepaalde inkomen-/aftrekposten worden toebedeeld.

Het verzoek tot verrekenen kun je na afloop van het jaar doen, en dus komen de liquiditeiten die door deze verliesverrekening ontstaan pas na het einde van het kalenderjaar ter beschikking, en niet gedurende het jaar. Dat bedrag krijgen we dus pas als we bijna terug zijn, maar dat is dan een leuk appeltje voor de dorst.

Het jaar 2004 is vergelijkbaar met 2002, en ik verwijs dan ook naar die toelichting.

Nu wordt het echt heel leuk
Ik snap dan ook die slagzin van de belastingdienst niet: "Leuker kunnen we het niet maken, wel gemakkelijker".

Als je inkomen per jaar nogal varieert, kun je (achteraf) een verzoek doen tot middeling. Dat wil zeggen, de inkomens van 3 jaar worden gemiddeld, en over die 3 jaar wordt de belasting herberekend. Dit is gunstig, want per saldo kun je dan in een lagere hoogste schijf vallen dan in een van die 3 jaren. Je hebt dus het 'schijfvoordeel'.
Je kunt zelf bepalen welke 3 jaren je wilt middelen, als de jaren maar binnen hetzelfde belastingstelsel vallen. Wij gaan waarschijnlijk de jaren 2001 (heel inkomen), 2002 (half inkomen) en 2003 (na verliesverrekening een inkomen van nul) middelen, en dat levert ons een aardige zakcent op als we weer terug zijn.
Overigens moet je voor een teruggave na middeling wel boven een teruggavegrens uitkomen, en dat is uit mijn hoofd ca EUR 550 voor 2002 (te indexeren komende jaren). Maar daar komen we zeeeeeer ruim boven.
Een jaar mag maar 1 keer in een middelingsperiode vallen, dus later, maar dat is echt veel later, zullen we waarschijnlijk 2004, 2005 en 2006 gaan middelen.

Natuurlijk moet je ervoor zorgen dat je ook hier de verdeling van de inkomens optimaliseert. Echter, dat mag niet meer achteraf bij het verzoek tot middeling, maar je moet uitgaan van de reeds ingediende aangiftes. Ik zorg er dus voor dat ik bij het indienen van de aangifte 2002, die we nog moeten doen, het inkomen uit eigen woning op zo'n manier verdeel tussen ons beiden, dat dat bij de middeling het meest gunstig uitpakt. Toegegeven, het is wat rekenwerk en uitproberen, maar het is zeer de moeite waard.

Je kunt bij de belastingdienst uitstel aanvragen, je hoeft je aangifteformulier dan niet voor 1 april van het jaar erop in te dienen. Dat kan handig zijn als je er niet bent om de aangifte in te dienen. Ik heb niet uitgezocht hoe lang je uitstel kunt krijgen, omdat wij waarschijnlijk niet van plan zijn om daar gebruik van te maken. De gegevens voor de aangifte 2002 hebben we voor het belangrijkste deel al voordat we weg gaan, alleen de huur is nog een onzekere factor. We zullen dus óf zelf aangifte doen op afstand (electronisch), óf iemand thuis onze aangifte laten invullen. Je moet in dat laatste geval we een machtiging afgeven, want anders doet de belastingdienst geen zaken met die persoon.

Op de website van de Sociale Verzekerings Bank is informatie te vinden over de gevolgen van vertrek uit Nederland (langer dan 3 maanden. Zo heeft een vertrek uit Nederland gevolgen voor je AOW uitkering (2% aftrek voor ieder jaar dat je niet in Nederland bent). Je kunt je wel vrijwillig verzekeren voor de AOW en de ANW. Ik denk niet dat we dat gaan doen, tegen de tijd dat wij voor uitkering in aanmerking komen, vraag ik me af of het systeem nog wel hetzelfde is met die vergrijzing in Nederland. Maar details zijn we nog aan het uitzoeken, dus tips zijn welkom.

Hierover hebben we informatie verzameld. Helaas blijkt onze situatie niet zo erg te passen in de regeltjes, want als je Nederland verlaat moet je de woonplaats in het buitenland opgeven. En die hebben we natuurlijk niet (vast). Waarschijnlijk zullen we ons inschrijven op een briefadres (de ouders van Chantal).